Tổng quan SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition System)

SCADA là từ viết tắt của cụm từ Supervisory Control and Data Acquisition System. Nghĩa tiếng Việt là “Giám sát điều khiển và thu thập dữ liệu”. Để hiểu sâu hơn tổng quan SCADA mời bạn đọc cùng tìm hiểu bài viết sau đây của Myrobot. 

Tổng quan SCADA là gì?

Hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) là hệ thống tự động hóa được sử dụng để giám sát và điều khiển các quy trình công nghiệp trong các ngành như sản xuất, điện lực, dầu khí, nước và xử lý chất thải,…

SCADA cho phép các nhà điều hành giám sát và kiểm soát từ xa các thiết bị và quy trình trong một hệ thống sản xuất. Hệ thống này thu thập dữ liệu từ các cảm biến và thiết bị trên toàn bộ hệ thống, sau đó phân tích và hiển thị thông tin theo thời gian thực. Người quản lý giám sát hiệu suất, phát hiện sự cố, điều khiển quy trình, và đưa ra các quyết định dựa trên thông tin thu thập được.

Tìm hiểu quy trình hoạt động của hệ thống SCADA 

Hệ thống SCADA thực sự là cầu nối quan trọng giữa lĩnh vực Công nghệ thông tin (IT) và Tự động hóa công nghiệp (OT). Ở dạng vật lý, nó thường được biểu diễn dưới dạng một màn hình. Trong đó có nhiều màn hình cho phép người vận hành kiểm tra, giám sát và điều khiển một hệ thống, máy móc cụ thể hoặc toàn bộ nhà máy, xí nghiệp.

Ban đầu, giao diện người máy (HMI) chỉ đơn giản là những nút nhấn và tín hiệu điều khiển. Tuy nhiên, trong hệ thống SCADA, HMI đã trở thành một phần quan trọng với các màn hình cảm ứng. Cung cấp trải nghiệm tương tác tốt hơn cho người vận hành.

Hệ thống SCADA hoạt động bắt đầu từ bộ điều khiển logic lập trình PLC và các thiết bị đầu cuối từ xa (RTU). Máy chủ SCADA sẽ tương tác với các thiết bị này và định tuyến thông tin đến phần mềm SCADA. Phần mềm này sẽ xử lý, phân phối và hiển thị dữ liệu để người vận hành và các nhân viên phân tích và đưa ra quyết định phù hợp.

Ví dụ, trong một nhà máy sản xuất, nếu hệ thống SCADA phát hiện một lô sản phẩm bị lỗi, người vận hành có thể tạm dừng hoạt động và sử dụng giao diện HMI để xác định nguyên nhân. Sau khi xác định được nguyên nhân, hệ thống SCADA có thể cung cấp các phương pháp khắc phục và ngăn ngừa mất sản phẩm thêm nữa.

Cấu trúc của một hệ thống SCADA sẽ bao gồm những gì? 

Trong một hệ thống SCADA, có bốn thành phần chính cơ bản:

• Giao diện quá trình hoạt động: Bao gồm các thiết bị cảm biến, thiết bị đo đạc, thiết bị chuyển đổi và các cơ cấu chấp hành. Các thiết bị này thu thập dữ liệu từ môi trường hoạt động như nhiệt độ, áp suất, lưu lượng, và chuyển đổi thành tín hiệu điện tử để gửi đến trạm thu thập dữ liệu.
• Trạm thu thập dữ liệu trung gian: Là các thiết bị như RTU , PLC có chức năng giao tiếp với các thiết bị chấp hành và thu thập dữ liệu từ giao diện quá trình hoạt động. Trạm này làm nhiệm vụ chuyển đổi và gửi dữ liệu đến hệ thống điều khiển giám sát.
• Hệ thống truyền thông, mạng truyền công nghiệp: Bao gồm các thiết bị viễn thông, thiết bị chuyển đổi để truyền dữ liệu đến các khối điều khiển và máy chủ. Hệ thống này đảm bảo việc truyền dẫn dữ liệu ổn định và đáng tin cậy từ các trạm thu thập dữ liệu đến hệ thống điều khiển giám sát.
• Hệ thống điều khiển giám sát: Bao gồm các phần mềm và giao diện HMI. Phần mềm này xử lý và phân tích dữ liệu thu thập được, hiển thị thông tin trên giao diện người dùng, cho phép người vận hành giám sát và điều khiển quá trình sản xuất một cách hiệu quả.

Những lợi ích mà hệ thống SCADA mang lại cho doanh nghiệp vận hành

Hệ thống SCADA mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Một số lợi ích quan trọng mà hệ thống SCADA đem lại:

• Tối ưu hóa năng suất và hiệu quả: bằng cách cung cấp thông tin, phân tích dữ liệu và tự động hóa quy trình. Điều này giúp doanh nghiệp tăng cường năng suất và hiệu quả sản xuất.
• Giảm thiểu sự cố và downtime: Đúng vậy, hệ thống SCADA cảnh báo sớm các vấn đề và sự cố có thể xảy ra. Điều này giúp giảm thiểu thời gian ngừng máy và downtime. Giúp tăng cường khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp.
• Chất lượng sản phẩm được cải thiện: SCADA cho phép doanh nghiệp giám sát và kiểm soát các thông số quan trọng trong quy trình sản xuất.
• Tăng cường an toàn lao động: Bằng cách tự động hóa một số quy trình và giảm thiểu sự can thiệp của con người vào các môi trường làm việc nguy hiểm. Hệ thống SCADA giúp tăng cường an toàn cho nhân viên và giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động.
• Quản lý tài nguyên hiệu quả: như năng lượng và nguyên liệu được theo dõi và phân tích tiêu thụ một cách tối ưu hơn. 

Tham khảo: MODBUS là gì? Giao thức truyền thông MODBUS RTU, TCP, ASCII

Xu hướng và tiềm năng phát triển SCADA trong tương lai 

Một số xu hướng phát triển của SCADA có thể kết hợp với IoT (Internet of Things), trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data,… Để tạo ra những hệ thống tự động hóa thông minh, linh hoạt, hoạt động đa nền tảng và hiệu suất cao hơn. Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng phức tạp của các ngành công nghiệp hiện đại. Do đó, SCADA trở thành giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Đặc biệt là trong bối cảnh công nghiệp 4.0 ngày càng phát triển.

Cùng với sự phát triển của công nghệ, SCADA cũng liên tục cải tiến để đáp ứng các yêu cầu mới. Góp phần nâng cao khả năng cung cấp giải pháp cho các doanh nghiệp sản xuất. Tính linh hoạt, khả năng tùy chỉnh, và sự tích hợp với các công nghệ mới. Sẽ giúp SCADA tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong quản lý và điều khiển quy trình sản xuất trong tương lai.

Sự ra đời của hệ thống Scada đã giúp ích nhiều cho các chủ doanh nghiệp trong vấn đề theo dõi, quản lý và sắp xếp công việc thuận tiện và logic hơn. Mong thông tin trong bài chia sẻ của Myrobot đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc về tổng quan Scada là gì. Hiểu được cách hoạt động cũng như lợi ích mang lại và nhiều thông tin bổ ích khác. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ số hotline của Myrobot để được tư vấn chi tiết và nhanh chóng. 

MYROBOT - Chúng tôi là chuyên gia trong mảng sản xuất, cung cấp và phân phối các hệ thống thiết bị robot phục vụ công nghiệp...Được khách hàng tin dùng tại Việt Nam.